پیری فرایندی طبیعی است که همه موجودات زنده آن را تجربه می‌کنند، اما یافته‌های تازه پژوهشگران نشان می‌دهد این روند ممکن است برخلاف تصور رایج، از یک سلول به سلول دیگر منتقل شود و نوعی اثر واگیردار در بدن داشته باشد. این کشف می‌تواند دریچه‌ای نوین برای درک بهتر فرایندهای پیرشدن و مقابله با بیماری‌های مرتبط با سن باشد.
نقش پروتئین HMGB1 در آغاز و گسترش پیری سلولی
پیری سلولی فرایندی است که طی آن سلول‌ها توانایی تقسیم و ترمیم خود را از دست می‌دهند و عملکردشان کاهش می‌یابد. در این مطالعه جدید، پژوهشگران بر روی پروتئین HMGB1 متمرکز شدند که معمولاً در هسته سلول وجود دارد و به تنظیم DNA کمک می‌کند. این پروتئین زمانی که سلول‌ها تحت استرس یا فرآیند پیرشدن قرار می‌گیرند، از هسته خارج شده و نقش متفاوتی ایفا می‌کند. محققان کشف کردند که این پروتئین می‌تواند به عنوان پیام‌رسانی عمل کند که فرایند پیری را به سلول‌های سالم دیگر منتقل می‌کند و این موضوع نشان می‌دهد که پیری می‌تواند حالت واگیردار پیدا کند.
تأثیر شکل های مختلف HMGB1 بر سلول های سالم
پروتئین HMGB1 در محیط‌های متفاوت، شکل‌های مختلفی به خود می‌گیرد که عملکرد آن را تغییر می‌دهد. پژوهشگران دریافتند که در شرایط کمبود اکسیژن، HMGB1 به شکل «کاهیده» درمی‌آید و می‌تواند باعث تحریک پیری سلولی در سلول‌های مجاور شود. این حالت به شکل پیام‌رسان پیری عمل کرده و سلول‌های سالم را وادار به ورود به فاز پیری می‌کند. برعکس، شکل اکسیدشده HMGB1 چنین تأثیری ندارد و سلول‌ها در حضور آن سالم باقی می‌مانند و تقسیم طبیعی خود را ادامه می‌دهند. این کشف نشان‌دهنده اهمیت ساختار و شرایط محیطی در عملکرد پروتئین‌ها است.
آزمایش ها روی سلول های انسانی و مدل های حیوانی
برای بررسی عملی این نظریه، پژوهشگران اثر HMGB1 کاهیده را روی انواع مختلف سلول‌های انسانی شامل سلول‌های کلیه، ریه، ماهیچه و پوست آزمایش کردند. نتایج واضح بود؛ سلول‌هایی که در معرض HMGB1 کاهیده قرار گرفتند، علائم پیری سلولی و التهاب را نشان دادند، در حالی که سلول‌های تحت تأثیر HMGB1 اکسیدشده سالم باقی ماندند و تقسیم طبیعی داشتند. این روند در مدل‌های حیوانی نیز تکرار شد؛ موش‌های جوانی که این پروتئین به آن‌ها تزریق شد، در مدت کوتاهی علائم پیری زودرس را از خود بروز دادند. همچنین نمونه‌های خون افراد مسن نشان داد که میزان HMGB1 کاهیده در آن‌ها به طور قابل توجهی بالاتر است.
پیامدهای این یافته ها در درک فرایند پیری و درمان های آینده
این پژوهش نه تنها مفاهیم جدیدی درباره ماهیت پیری و چگونگی گسترش آن در بدن مطرح می‌کند، بلکه می‌تواند مسیرهای نوینی برای توسعه درمان‌های ضدپیری و بهبود کیفیت زندگی افراد مسن باز کند. اگر بتوان این پروتئین پیام‌رسان را هدف قرار داد و عملکرد آن را تعدیل کرد، امکان دارد فرآیند پیری سلولی کند شده یا متوقف شود. با این حال، هنوز تحقیقات بیشتری برای درک کامل مکانیسم‌های این فرایند و بررسی اثرات طولانی‌مدت لازم است.
نتیجه گیری
مطالعه جدید درباره پروتئین HMGB1 و نقش آن در انتقال پیری از سلولی به سلول دیگر، پنجره‌ای نو به سوی درک پیچیده فرایند پیری باز کرده است. این یافته‌ها نشان می‌دهند که پیری فراتر از یک فرآیند سلولی منفرد است و می‌تواند به شکلی سیستمیک و واگیردار در بدن گسترش یابد. این دیدگاه تازه، نه تنها مفاهیم زیستی پیرامون کهولت سن را دگرگون می‌کند بلکه امیدها به درمان‌های آینده را نیز افزایش می‌دهد. البته برای تبدیل این دانش به راهکارهای درمانی موثر، تحقیقات بالینی و علمی گسترده‌تر و دقیق‌تری ضروری است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه