بواسیر یا هموروئید یکی از بیماری‌های شایع مقعدی است که بسیاری از افراد در دوره‌ای از زندگی خود با آن روبرو می‌شوند. اگرچه این بیماری خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث درد، سوزش، خون‌ریزی و ناراحتی شدید شود. یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش علائم بواسیر و حتی درمان آن، اصلاح تغذیه و استفاده از مواد غذایی مناسب است.
در این مقاله به‌صورت علمی و کاربردی توضیح می‌دهیم که چه غذاهایی برای کاهش علائم بواسیر مفید هستند، چه چیزهایی نباید بخوریم و چه تغییراتی باید در سبک زندگی غذایی خود ایجاد کنیم تا به بهبود و دفع طبیعی بواسیر کمک شود.
بواسیر چیست و چگونه تغذیه بر آن تأثیر می گذارد؟
قبل از پرداختن به راهکارهای غذایی، بهتر است بدانید که بواسیر به گشاد شدن رگ‌های وریدی در ناحیه مقعد یا راست‌روده گفته می‌شود. این بیماری در اثر یبوست، فشار زیاد هنگام اجابت مزاج، بارداری یا نشستن‌های طولانی‌مدت ایجاد می‌شود.
تغذیه نقش اساسی در پیشگیری و درمان بواسیر دارد. رژیم غذایی سرشار از فیبر، مصرف زیاد مایعات و پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده می‌تواند فشار روی روده را کاهش دهد و به حرکت نرم‌تر مدفوع کمک کند، در نتیجه التهاب و درد ناشی از بواسیر کاهش می‌یابد.
بهترین خوراکی ها برای درمان و کاهش بواسیر
برخی مواد غذایی خاص وجود دارند که مصرف آنها باعث کاهش التهاب، تسهیل حرکات روده و پیشگیری از یبوست می‌شوند. در ادامه با مهم‌ترین این مواد غذایی آشنا شوید.
۱. غذاهای سرشار از فیبر
فیبر خوراکی به نرم شدن مدفوع و کاهش فشار هنگام دفع کمک می‌کند، که این امر مستقیماً به کاهش علائم بواسیر منجر می‌شود.
- میوه‌ها: مانند سیب با پوست، گلابی، آلو خشک، انجیر و توت‌ها
- سبزیجات: اسفناج، بروکلی، کاهو، کدو سبز، هویج
- حبوبات: عدس، لوبیا، نخود، ماش
- غلات کامل: نان سبوس‌دار، جو دوسر، برنج قهوه‌ای
۲. نوشیدن آب به میزان کافی
آب کافی در بدن باعث حفظ رطوبت مدفوع می‌شود. کم‌آبی بدن از مهم‌ترین دلایل یبوست است که یکی از عوامل تشدید بواسیر محسوب می‌شود.
- نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز
- مصرف مایعات گرم مثل آب‌جوش یا دمنوش ملایم در صبح ناشتا
- استفاده از آب نارگیل یا آب میوه طبیعی (بدون قند افزوده)
۳. غذاهای ملین طبیعی
مواد غذایی با خاصیت ملین طبیعی می‌توانند حرکت روده را تسهیل کنند و دفع را راحت‌تر نمایند.
- روغن زیتون: یک قاشق چای‌خوری صبح ناشتا
- دانه چیا و تخم شربتی: خیسانده در آب
- آلو خشک و انجیر خشک: خیسانده در آب شب تا صبح
- خاکشیر: با آب ولرم و کمی عسل، ناشتا مصرف شود
خوراکی هایی که باید از آنها پرهیز کنید
برخی مواد غذایی باعث تشدید التهاب، ایجاد یبوست و افزایش فشار بر ناحیه مقعد می‌شوند و باید در طول دوره درمان بواسیر از آنها اجتناب شود.
۱. غذاهای فرآوری شده و فست فود
این دسته از غذاها معمولاً فاقد فیبر و سرشار از چربی‌های اشباع، نمک و افزودنی‌های صنعتی هستند که گوارش را کند می‌کنند.
- سوسیس و کالباس
- پیتزا و همبرگر
- چیپس، پفک و تنقلات شور
۲. نوشیدنی های کافئین دار و الکلی
کافئین و الکل بدن را دچار کم‌آبی می‌کنند و حرکات روده را کند می‌سازند، که منجر به یبوست و تشدید بواسیر می‌شود.
- قهوه زیاد
- نوشابه‌های انرژی‌زا
- نوشیدنی‌های الکلی
۳. غذاهای تند و پرادویه
غذاهای تند می‌توانند تحریک مقعد را افزایش دهند و درد و سوزش بواسیر را بدتر کنند.
- فلفل قرمز
- سس‌های تند
- ترشیجات خیلی پرنمک
دمنوش ها و نوشیدنی های مفید برای بواسیر
برخی دمنوش‌های گیاهی دارای خواص ضدالتهابی و ملین طبیعی هستند که می‌توانند در درمان بواسیر مؤثر باشند. البته همیشه باید با پزشک مشورت شود، به‌ویژه اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید.
- دمنوش بابونه: ضدالتهاب و آرام‌بخش
- دمنوش زنجبیل: بهبود گردش خون و تسکین درد
- دمنوش نعنا: کمک به حرکت روده و کاهش نفخ
- دمنوش گل ختمی یا پنیرک: نرم‌کننده طبیعی مدفوع
نکات مهم تغذیه ای برای جلوگیری از عود بواسیر
پس از بهبودی نسبی بواسیر، ادامه رعایت رژیم غذایی سالم برای پیشگیری از بازگشت مجدد علائم بسیار مهم است. در این بخش به نکاتی اشاره می‌کنیم که رعایت آنها در بلندمدت توصیه می‌شود.
- وعده‌های غذایی منظم و سبک: خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر و منظم به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک می‌کند. از پرخوری در شب‌ها و خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب پرهیز کنید.
- جویدن کامل غذا: جویدن کافی باعث هضم بهتر و کاهش فشار بر معده و روده می‌شود. غذا را آهسته بخورید و از تند خوردن اجتناب کنید.
- پرهیز از مصرف بیش از حد مکمل‌های آهن: مکمل‌های آهن در برخی افراد یبوست ایجاد می‌کنند. اگر نیاز به مصرف آهن دارید، با مشورت پزشک نوعی انتخاب کنید که عوارض گوارشی کمتری داشته باشد.
نقش مکمل های غذایی در بهبود بواسیر
اگر رژیم غذایی روزانه‌تان به‌طور طبیعی حاوی فیبر کافی نباشد، ممکن است پزشک مکمل‌های فیبری یا پروبیوتیک تجویز کند. این مکمل‌ها معمولاً به صورت پودر یا قرص در دسترس هستند.
- مکمل فیبر (مثل پسیلیوم/ispaghula)
- مکمل پروبیوتیک برای سلامت فلور روده
- مکمل منیزیم (با خاصیت ملین طبیعی)
استفاده از این مکمل‌ها باید با تجویز پزشک یا متخصص تغذیه باشد تا از بروز اختلالات گوارشی یا تداخل دارویی جلوگیری شود.
جمع بندی
درمان بواسیر تنها به مصرف دارو یا روش‌های جراحی محدود نمی‌شود. اصلاح تغذیه، نوشیدن آب کافی، پرهیز از غذاهای یبوست‌زا و افزودن مواد غذایی فیبردار و ملین می‌تواند روند بهبود را تسریع کرده و حتی از بروز مجدد آن جلوگیری کند.
تغییر سبک زندگی، داشتن تحرک کافی، مدیریت استرس و مراقبت از سلامت روده، مکمل‌های این مسیر درمانی هستند. اگر علائم بواسیر شما شدید یا مزمن است، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا روش درمانی مناسب انتخاب شود.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه