چای و دمنوش ها از محبوب ترین نوشیدنی های روزمره مردم هستند و بسیاری از افراد بدون آن که متوجه باشند، بخش قابل توجهی از رژیم غذایی خود را با همین نوشیدنی ها شکل می دهند. اگر چه چای در حالت کلی یک نوشیدنی مفید و سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان است، اما مانند هر ماده غذایی، مصرف بیش از اندازه آن می تواند باعث ایجاد مشکل های تغذیه ای شود. آگاهی از شیوه درست مصرف چای، موجب می شود بتوانیم از فواید آن بهره ببریم و از آسیب های احتمالی جلوگیری کنیم.
چای نوشیدنی مفید اما مشروط
چای به طور سنتی یکی از پر مصرف ترین نوشیدنی ها در ایران است و بسیاری از متخصصان تغذیه و حتی طب سنتی آن را نوشیدنی قابل قبول برای عموم مردم می دانند. با این حال، کیفیت چای مصرفی، شیوه دم کردن و میزان مصرف، نقش مهمی در تاثیر آن بر سلامت بدن دارند. چای تازه دم، کم رنگ و بدون افزودنی های قندی معمولاً بهترین انتخاب در طول روز است.
در مقابل، چای مانده که چند ساعت از دم کشیدن آن گذشته، به دلیل افزایش غلظت ترکیب های موجود در برگ چای و احتمال بالا رفتن مقدار تانن، می تواند مشکلاتی مانند کاهش جذب آهن را تشدید کند. به همین دلیل، نوشیدن چای تازه و در مقدار متعادل، بهترین شیوه مصرف محسوب می شود.
چای پر رنگ و مصرف شیرینی؛ ترکیبی که به سلامت ضربه می زند
بسیاری از مشکل هایی که به چای نسبت داده می شود، نه از خود نوشیدنی بلکه از عادت های همراه آن ناشی می شود. خوردن چای پر رنگ همراه با قند، شیرینی، شکلات یا کیک یکی از رایج ترین علت های دریافت کالری اضافی در رژیم غذایی روزانه است. این عادت در طولانی مدت می تواند موجب افزایش وزن، چاقی شکمی و حتی افزایش خطر دیابت شود.
زمانی که چای به صورت پر رنگ دم شده باشد، میزان تانن و کافئین آن بالا می رود و این موضوع می تواند باعث تحریک معده، تپش قلب یا بی قراری شود. برای شیرین کردن چای، استفاده از مقدار کمی کشمش یا نصف خرما گزینه های مناسب تری هستند، زیرا شاخص گلیسمی پایین تری دارند و کالری کمتری به بدن وارد می کنند.
فاصله زمانی مصرف چای با غذا اهمیت زیادی دارد
زمان نوشیدن چای نقش مهمی در مدیریت مواد مغذی دریافتی بدن دارد. متخصصان توصیه می کنند چای حداقل دو ساعت قبل یا بعد از غذا نوشیده شود تا از اختلال در جذب مواد معدنی به ویژه آهن جلوگیری شود. تانن موجود در چای می تواند جذب آهن گیاهی را تا حد محسوسی کاهش دهد و این موضوع در افراد دچار کم خونی یا زنان در سنین باروری اهمیت بیشتری دارد.
بسیاری از افراد برای رفع تشنگی یا تامین نیاز به نوشیدنی گرم، چندین بار در روز چای مصرف می کنند. در چنین شرایطی، استفاده بیشتر از آب جوش یا آب ولرم می تواند جایگزین مناسبی باشد، زیرا علاوه بر این که کالری اضافی ندارد، از تکرار مصرف چای نیز جلوگیری می کند.
قهوه؛ نوشیدنی مفید اما با محدودیت
قهوه نیز مانند چای سرشار از ترکیب های آنتی اکسیدانی و مفید است، اما مصرف بیش از اندازه آن می تواند تعادل خواب را به هم بزند و باعث افزایش اضطراب یا تحریک پذیری شود. کافئین بالا در قهوه به ویژه در ساعات پایانی روز ممکن است خواب شبانه را دچار اختلال کند و همین موضوع باعث افزایش خستگی صبحگاهی شود.
یکی از مشکل های رایج در مصرف قهوه، همراه کردن آن با خوراکی هایی مانند کیک، بیسکویت و شیرینی است. این ترکیب باعث افزایش قابل توجه دریافت انرژی و قند های ساده می شود و در طول زمان، می تواند عامل مهمی در افزایش وزن باشد. مصرف قهوه ساده یا با مقدار کمی شیر کم چرب، انتخاب سالم تری است.
چای مناسب برای روز های آلوده
در روز هایی که آلودگی هوا افزایش پیدا می کند، نوشیدنی های آنتی اکسیدانی می توانند به بدن کمک کنند تا بهتر با اثر های اکسیداتیو ناشی از آلودگی مقابله کند. چای تازه دم و کم رنگ به دلیل داشتن پلی فنول ها می تواند گزینه مناسبی باشد، البته به شرطی که بدون قند و شیرینی مصرف شود. نوشیدنی های گیاهی مانند دمنوش زنجبیل، دمنوش آویشن یا دمنوش نعناع نیز می توانند در روز های آلوده برای بهبود تنفس مفید باشند.
نتیجه گیری
چای و قهوه هر دو نوشیدنی های مفیدی هستند و می توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشند، اما شیوه مصرف آن ها اهمیت زیادی دارد. مصرف زیاد، پر رنگ یا همراه با شیرینی می تواند به مرور زمان آسیب زا باشد و دریافت انرژی اضافی را افزایش دهد. رعایت فاصله زمانی مناسب با وعده های غذایی، نوشیدن چای تازه دم و کم رنگ، و محدود کردن شیرینی در کنار نوشیدنی ها، انتخاب هایی هستند که به سلامت بدن کمک می کنند. با مدیریت درست و رعایت اعتدال، می توان از لذت نوشیدن چای و قهوه بهره برد بدون آن که دچار مشکل های تغذیه ای شد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه