سندروم تونل کارپال چیست؟ فشار روی عصب دست و راه‌ های درمان آن

سندروم تونل کارپال (CTS) یک اختلال شایع است که به دلیل فشار بر عصب میانه در ناحیه مچ دست ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند باعث درد، بی‌حسی، ضعف و احساس سوزش در دست و انگشتان شود. افراد معمولاً این بیماری را به دلیل انجام حرکات تکراری مچ دست در محیط‌های کاری می‌شناسند، اما علل مختلفی می‌تواند در بروز آن دخیل باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این اختلال پرداخته خواهد شد.

علت‌ ها و عوامل خطر سندروم تونل کارپال

سندروم تونل کارپال زمانی ایجاد می‌شود که فشار زیادی بر عصب میانه که از طریق تونل کارپال در مچ دست عبور می‌کند وارد آید. این فشار ممکن است به دلایل مختلفی به وجود آید. درک این علل می‌تواند به شما کمک کند تا از بروز این بیماری پیشگیری کنید یا در صورت ابتلا، درمان مؤثری را در پیش گیرید.

علل این اختلال معمولاً شامل حرکات مکرر مچ دست، آسیب‌های مستقیم به مچ، مشکلات ساختاری و عوامل ژنتیکی است. در این بخش، به بررسی این عوامل پرداخته می‌شود:

• حرکات تکراری: فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن طولانی‌مدت یا استفاده از موس کامپیوتر برای مدت زمان طولانی، می‌توانند فشار زیادی به ناحیه مچ دست وارد کنند.
• آسیب‌ها: آسیب‌های مچ دست یا دست که باعث التهاب و تغییرات ساختاری می‌شود، می‌تواند به سندروم تونل کارپال منجر گردد.
• عوامل ژنتیکی: ساختار آناتومیکی برخی افراد ممکن است آن‌ها را مستعد ابتلا به سندروم تونل کارپال کند.
• بارداری و چاقی: بارداری و چاقی می‌توانند باعث تجمع مایعات و افزایش فشار در تونل کارپال شوند.

علائم سندروم تونل کارپال

سندروم تونل کارپال می‌تواند با علائم مختلفی خود را نشان دهد که در اغلب مواقع تدریجی و گاهی با علائم ناتوان‌کننده همراه است. شناخت علائم این اختلال می‌تواند به شما کمک کند تا در مراحل اولیه نسبت به درمان اقدام کنید.

• درد و بی‌حسی: احساس درد یا بی‌حسی در مچ دست، انگشتان شست، اشاره، میانه و انگشت حلقه از شایع‌ترین علائم سندروم تونل کارپال است.
• احساس سوزش یا مورمور شدن: این علائم ممکن است به ویژه در شب و هنگام استفاده از دست تشدید شوند.
• ضعف عضلانی: در موارد پیشرفته، ضعف در عضلات انگشتان ایجاد می‌شود که می‌تواند مانع از انجام فعالیت‌های روزمره شود.
• کاهش توانایی در گرفتن اشیاء: یکی دیگر از علائم شایع این بیماری است که می‌تواند فرد را از انجام برخی کارها ناتوان کند.

روش‌ های تشخیص سندروم تونل کارپال

تشخیص صحیح و به موقع سندروم تونل کارپال از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا درمان به موقع می‌تواند از پیشرفت بیماری و ایجاد آسیب‌های دائمی جلوگیری کند. در این بخش، روش‌های معمول تشخیص این بیماری بررسی می‌شود.

• معاینه بالینی: پزشک ابتدا با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی به ارزیابی علائم می‌پردازد. ممکن است از تست‌های خاصی مانند تست “تِنل” یا “فلاور” برای تشخیص فشار بر عصب استفاده کند.
• الکترودیاگنوزیس: برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است تست‌های الکترومیوگرافی (EMG) و هدایت عصبی را تجویز کند تا سرعت انتقال سیگنال‌های عصبی در مچ دست را اندازه‌گیری کند.
• تصویربرداری: در برخی موارد، تصویربرداری با استفاده از امواج صوتی (اولتراسوند) یا MRI برای ارزیابی وضعیت تونل کارپال و تشخیص مشکلات ساختاری ممکن است انجام شود.

درمان‌ های سندروم تونل کارپال

درمان سندروم تونل کارپال بسته به شدت بیماری و علائم آن می‌تواند متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، درمان‌های غیرجراحی می‌توانند علائم را بهبود بخشند، اما در برخی موارد نیاز به جراحی وجود دارد. در این بخش، به بررسی روش‌های مختلف درمان این اختلال پرداخته می‌شود.

درمان‌های غیرجراحی:

• استراحت و کاهش فعالیت‌های تکراری: کاهش فشار به مچ دست از طریق استراحت و اجتناب از فعالیت‌هایی که باعث تحریک عصب می‌شود، می‌تواند در کاهش علائم مؤثر باشد.
• استفاده از آتل‌های مچ دست: آتل‌های مچ دست می‌توانند به محدود کردن حرکت مچ و کاهش فشار به عصب کمک کنند. این روش به ویژه در شب توصیه می‌شود.
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهای مسکن مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب و درد در بیماران مبتلا به سندروم تونل کارپال استفاده می‌شود.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند با تمرینات خاص به بهبود حرکت و کاهش فشار به عصب کمک کند.

درمان‌ های جراحی:

در مواردی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند یا علائم شدید باشند، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی معمولاً شامل برش لیگامان کارپال است که به کاهش فشار بر عصب میانه کمک می‌کند. این روش معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و به بهبود دائمی علائم منجر می‌شود.

پیشگیری از سندروم تونل کارپال

پیشگیری از سندروم تونل کارپال به ویژه برای افرادی که در معرض خطر هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است. با رعایت برخی نکات ساده می‌توان احتمال بروز این بیماری را کاهش داد.

• تنظیم محیط کار: اگر در محیطی کار می‌کنید که نیاز به استفاده طولانی از کامپیوتر یا ابزارهای دستی دارید، اطمینان حاصل کنید که وضعیت نشستن شما صحیح است و از تجهیزاتی مانند کیبورد و موس ارگونومیک استفاده کنید.
• استراحت‌های منظم: هر از چند ساعت یکبار، دست‌ها را استراحت داده و حرکات کششی انجام دهید تا فشار کمتری به مچ و دست وارد شود.
• ورزش و تقویت عضلات مچ: انجام تمرینات تقویتی برای مچ دست و انگشتان می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌دیدگی و کاهش فشار به عصب کمک کند.

نتیجه‌ گیری

سندروم تونل کارپال یک اختلال شایع است که می‌تواند با درد، بی‌حسی و ضعف در دست‌ها همراه باشد. این بیماری بیشتر در افرادی که به طور مکرر از مچ دست استفاده می‌کنند، مشاهده می‌شود. با تشخیص زودهنگام و درمان صحیح، می‌توان علائم را بهبود بخشید و از آسیب‌های دائمی جلوگیری کرد. استفاده از روش‌های غیرجراحی مانند استراحت و فیزیوتراپی معمولاً برای بیشتر بیماران مفید است، اما در موارد شدیدتر، جراحی می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد.