آسم یکی از بیماری‌های شایع و مزمن دستگاه تنفسی است که در آن مجاری هوایی تنفسی دچار التهاب می‌شود. این بیماری باعث می‌شود که فرد دچار مشکلاتی مانند تنگی نفس، سرفه، خس‌خس و احساس سنگینی در قفسه سینه شود. با وجود شیوع گسترده این بیماری در سطح جهان، باورهای نادرستی در مورد آسم وجود دارد که می‌تواند مانع از درمان صحیح و کنترل این بیماری شود. در این مقاله، به تشریح علائم، انواع مختلف آسم، عوامل مؤثر در بروز آن و روش‌های درمان خواهیم پرداخت.
آسم؛ بیماری شایع و مزمن
آسم یک بیماری التهابی مزمن است که به طور عمده بر مجاری هوایی تنفسی تأثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد و در صورت عدم درمان، به مشکلات جدی‌تر تنفسی منجر شود. طبق تحقیقات، شیوع آسم در ایران حدود ۱۲ درصد است و بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند.
علائم آسم
علائم آسم به صورت تنگی نفس، خس‌خس سینه، سرفه و احساس فشار در قفسه سینه بروز می‌کند. این علائم ممکن است به صورت موقت و مقطعی یا مزمن و دائمی ظاهر شوند. در افراد مبتلا به آسم، هر گونه تماس با آلرژن‌ها یا عوامل محرک می‌تواند منجر به بروز علائم شود.
در کودکان، این بیماری معمولاً به صورت سرماخوردگی‌های مکرر همراه با سرفه‌های طولانی‌مدت ظاهر می‌شود. در بزرگسالان، علائم معمولاً مزمن‌تر هستند و می‌توانند شامل تنگی نفس و خس‌خس سینه شوند. یکی از نشانه‌های بارز آسم، وجود صدای ویزینگ (سوت در حین تنفس) است که هنگام بازدم به وضوح شنیده می‌شود.
انواع آسم
آسم انواع مختلفی دارد که در افراد مختلف با توجه به سن و شرایط جسمانی آن‌ها متفاوت است. برخی از انواع آسم عبارتند از:
- آسم کودکان: این نوع آسم معمولاً در سنین زیر سه سال شروع می‌شود و در بسیاری از موارد تا سنین مدرسه بهبود می‌یابد.
- آسم سن مدرسه: این نوع آسم بیشتر تحت تأثیر آلرژن‌ها قرار دارد و ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد.
- آسم بزرگسالان: این نوع آسم ممکن است در افرادی که سابقه آسم در کودکی داشته‌اند یا بدون سابقه قبلی در بزرگسالی بروز کند.
عوامل مؤثر در بروز آسم
آسم یک بیماری پیچیده است که عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. برخی از عوامل مهم عبارتند از:
- وراثت و ژنتیک: تحقیقات نشان می‌دهند که اگر یکی از والدین به آسم مبتلا باشد، احتمال ابتلای کودک به این بیماری بیشتر است.
- آلرژن‌ها: مواد تحریک‌کننده مانند گرده گل، گرد و غبار، حیوانات خانگی، کپک‌ها و دود سیگار می‌توانند آسم را تشدید کنند.
- استرس و عوامل محیطی: شرایط استرس‌زا و آلودگی هوا می‌توانند در بروز و تشدید آسم مؤثر باشند.
تشخیص آسم
تشخیص آسم معمولاً از طریق بررسی علائم بالینی، تاریخچه پزشکی فرد و تست‌های تنفسی انجام می‌شود. در بزرگسالان و کودکانی که می‌توانند همکاری کنند، تست‌های اسپیرومتری یا تست‌های عملکرد ریه می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند. همچنین در صورت بروز علائم مانند تنگی نفس یا سرفه‌های مکرر، پزشک ممکن است آسم را تشخیص دهد.
درمان آسم
درمان آسم دو جنبه دارد: جلوگیری از مواجهه با عوامل محرک و درمان دارویی. درمان دارویی شامل استفاده از اسپری‌های استروییدی است که التهاب مجاری هوایی را کاهش می‌دهند و به کنترل علائم کمک می‌کنند. همچنین، استفاده از داروهای برونکودیلاتور برای تسهیل تنفس و کاهش گرفتگی مجاری هوایی ضروری است.
مهم است که بیماران آسمی به طور منظم داروهای خود را مصرف کنند و از مراجعه منظم به پزشک غافل نشوند.
باورهای غلط درباره آسم
یکی از بزرگترین باورهای غلط در مورد آسم این است که اسپری‌های استروییدی می‌توانند وابستگی ایجاد کنند. در واقع، این داروها هیچ‌گونه وابستگی ایجاد نمی‌کنند و در صورتی که به طور منظم مصرف شوند، می‌توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. همچنین، داروهای سریع‌الاثر مانند سالبوتامول تنها به طور موقت علائم را کاهش می‌دهند و نمی‌توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.
توصیه های بهداشتی برای مبتلایان به آسم
بیماران مبتلا به آسم باید از مواجهه با آلرژن‌ها، دود سیگار و آلودگی هوا خودداری کنند. استفاده از ماسک، پرهیز از حضور در محیط‌های شلوغ و سربسته و رعایت بهداشت شخصی از جمله نکاتی است که می‌تواند به پیشگیری از تشدید علائم آسم کمک کند.
نتیجه گیری
آسم یک بیماری مزمن و شایع است که در صورت مدیریت صحیح، می‌توان از بروز حملات شدید و مشکلات جدی جلوگیری کرد. مصرف منظم داروهای تجویزی، کنترل عوامل محرک و پیگیری منظم با پزشک می‌تواند به افراد مبتلا به آسم کمک کند تا زندگی عادی و بدون محدودیت‌هایی را تجربه کنند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه