تأثیر آلودگی هوا بر ابتلا به پارکینسون؛ مطالعه‌ای جدید درباره PM2.5 و عوامل محیطی

قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا ممکن است احتمال بروز بیماری پارکینسون و برخی علائم آن را افزایش دهد. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوا به‌ویژه ذرات معلق «PM2.5»، می‌تواند ریسک ابتلا به پارکینسون را در آینده بالا ببرد.

محققان سال‌هاست در حال بررسی ارتباط میان آلودگی هوا و بیماری پارکینسون هستند؛ یک بیماری عصبی نادر و غیرقابل‌درمان که منجر به تخریب سلول‌های عصبی مسئول کنترل حرکات بدن می‌شود. این آسیب‌ها باعث ایجاد لرزش، سفتی عضلات و مشکلات گفتاری می‌شوند.

دانشمندان بر این باورند که پارکینسون ناشی از ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی است. یکی از این عوامل محیطی مهم، ذرات ریز «PM2.5» هستند که می‌توانند مسافت‌های طولانی را طی کرده، به سد خونی مغزی نفوذ کنند و با ایجاد التهاب و استرس اکسیداتیو، سیستم ایمنی مغز را تحریک کنند. این تحریک ممکن است منجر به تخریب سلول‌های عصبی شود.

بر اساس یافته‌های منتشر شده در نشریه معتبر JAMA Network Open، مدت‌زمان قرارگیری در معرض آلودگی هوا یکی از عوامل کلیدی در بروز پارکینسون است و کاهش این مواجهه می‌تواند نه‌تنها از ابتلا به بیماری پیشگیری کند، بلکه روند پیشرفت آن را نیز کاهش دهد. دکتر رودولفو ساویکا، نورولوژیست کلینیک مایو و نویسنده ارشد این پژوهش، اظهار داشته است: “کاهش آلودگی هوا می‌تواند نه تنها از ابتلا به پارکینسون جلوگیری کند، بلکه کیفیت زندگی بیماران مبتلا را نیز بهبود بخشد.”

در این مطالعه، داده‌های مربوط به سلامت بیش از ۵ هزار نفر، از جمله حدود ۳۵۰ بیمار مبتلا به پارکینسون، بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۹ مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که افرادی که در دهه پیش از تشخیص بیماری، بیشتر در معرض ذرات PM2.5 و دی‌اکسید نیتروژن – گازهای ناشی از منابع سوختی و حمل‌ونقل – قرار داشتند، بیش از دیگران به پارکینسون دچار شدند.

تحقیقات نشان می‌دهد ساکنان مناطق شهری با بالاترین سطح آلودگی هوا، ۲۳ درصد بیشتر از ساکنان مناطقی با کمترین آلودگی در معرض ابتلا به پارکینسون قرار دارند. این افراد همچنین بیشتر دچار دیسکینزی (انقباضات غیرارادی عضلات)، سفتی عضلات و لرزش‌های شدید می‌شوند.

با این حال، محققان نتوانستند ارتباط مستقیمی بین مواجهه بالاتر با PM2.5 و افزایش نرخ مرگ‌ومیر بیماران پارکینسون بیابند. احتمالا این افراد دسترسی بیشتری به مراقبت‌های پزشکی داشته‌اند، که می‌تواند به کاهش اثرات آلودگی کمک کرده باشد.

این پژوهش، همراه با تحقیقات پیشین در اروپا، تأکید می‌کند که حتی قرارگیری در معرض PM2.5 در سطوح پایین‌تر از استانداردهای اتحادیه اروپا نیز می‌تواند برای بیماران پارکینسون خطرناک باشد.