بیماری های قلبی همچنان بزرگ ترین قاتل بشر؛ بررسی آمار جهانی و راه های پیشگیری

بیماری های قلبی – عروقی همچنان مهم ترین علت مرگ و میر در سراسر جهان هستند. بر اساس تازه ترین آمارها، در سال ۲۰۲۳، یک نفر از هر سه نفر به دلیل مشکلات قلبی جان خود را از دست داده است. این موضوع نشان می دهد که قلب، حیاتی ترین عضو بدن، بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید قرار دارد و توجه جدی به پیشگیری، تشخیص به موقع و درمان موثر ضروری است.

آمار جهانی مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی

در سه دهه گذشته، بیماری های قلبی نه تنها کاهش نیافته اند بلکه با روندی صعودی، بار زیادی بر دوش نظام های سلامت گذاشته اند. بر اساس مطالعه جهانی بار بیماری ها، مرگ و میر ناشی از این بیماری ها از ۱۳٫۱ میلیون نفر در سال ۱۹۹۰ به ۱۹٫۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. این رشد قابل توجه، به ویژه در کشورهای کم درآمد و متوسط، هشدار جدی برای سلامت عمومی محسوب می شود.

• بیشترین افزایش آمار مرگ و میر در کشورهای با دسترسی محدود به خدمات درمانی مشاهده شده است.
• هزینه های سنگین درمان و نبود زیرساخت های کافی، مدیریت بیماری را برای بسیاری از بیماران دشوار می کند.
• کشورهای توسعه یافته با وجود امکانات بیشتر نیز همچنان با نرخ بالای ابتلا روبه رو هستند.

عوامل اصلی افزایش بیماری های قلبی عروقی

سلامت قلب تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل سبک زندگی و محیطی قرار دارد. افزایش نرخ چاقی، دیابت و فشار خون بالا در کنار مصرف دخانیات و رژیم غذایی ناسالم، از مهم ترین دلایل رشد بیماری های قلبی محسوب می شوند. همچنین کاهش تحرک بدنی و آلودگی هوا، بار مضاعفی بر سلامت قلب وارد کرده است.

• چاقی و اضافه وزن، فشار مضاعفی بر قلب وارد می کنند.
• مصرف سیگار و دخانیات، رگ های خونی را تضعیف کرده و خطر سکته را بالا می برد.
• رژیم غذایی پرچرب و پرنمک، تعادل متابولیک بدن را برهم می زند.
• آلودگی هوا، به ویژه در شهرهای پرجمعیت، باعث افزایش خطر حمله قلبی می شود.

تفاوت مرگ و میر قلبی در زنان و مردان

مطالعات نشان می دهد که مردان در بیشتر مناطق جهان بیشتر از زنان بر اثر بیماری های قلبی – عروقی جان خود را از دست می دهند. با این حال، این تفاوت صرفاً به عوامل زیستی محدود نمی شود. رفتارهای پرخطر، دسترسی کمتر به مراقبت های بهداشتی و تفاوت در سبک زندگی نیز در این موضوع نقش دارند.

• مردان بیشتر از زنان در معرض فشار خون بالا و کلسترول قرار می گیرند.
• الگوهای تغذیه ای ناسالم در مردان رایج تر است.
• برخی از زنان به دلیل عدم تشخیص به موقع، با مشکلات قلبی پنهان مواجه می شوند.

نقش پیشگیری در کاهش بیماری های قلبی

خبر خوب این است که بخش بزرگی از بیماری های قلبی قابل پیشگیری هستند. حدود ۸۰ درصد از سال های عمر سالم ازدست رفته ناشی از این بیماری ها، به عوامل خطری مربوط است که می توان آن ها را با تغییر سبک زندگی کنترل کرد. انتخاب های سالم می توانند تا حد زیادی احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهند.

• فعالیت بدنی منظم، حتی پیاده روی روزانه، قلب را تقویت می کند.
• تغذیه سالم با مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات کامل خطر ابتلا را کاهش می دهد.
• ترک سیگار و پرهیز از مصرف دخانیات، شانس زندگی طولانی تر را افزایش می دهد.
• کنترل فشار خون، قند خون و کلسترول با دارو و رژیم غذایی، کلید پیشگیری است.

وظیفه دولت ها و سازمان های بهداشتی

مقابله با بیماری های قلبی – عروقی تنها وظیفه فردی نیست، بلکه نیازمند سیاست گذاری و اقدامات جمعی است. دولت ها و نهادهای سلامت باید با برنامه ریزی دقیق، آموزش عمومی و ارائه درمان های موثر و مقرون به صرفه، شرایطی فراهم کنند که مردم بتوانند زندگی سالم تری داشته باشند.

• سرمایه گذاری در زیرساخت های بهداشتی برای دسترسی عادلانه به خدمات درمانی ضروری است.
• آگاهی بخشی و کمپین های سلامت عمومی می توانند نقش مهمی در تغییر سبک زندگی ایفا کنند.
• حمایت مالی و بیمه ای از بیماران قلبی باید در اولویت قرار گیرد.

جمع بندی

بیماری های قلبی – عروقی همچنان تهدیدی جدی برای سلامت جهانی محسوب می شوند و آمارها نشان می دهد که بدون تغییر در سبک زندگی و سیاست های بهداشتی، این روند افزایشی ادامه خواهد یافت. از سوی دیگر، خبر امیدبخش این است که بسیاری از عوامل خطر این بیماری ها قابل کنترل و پیشگیری هستند.

بنابراین، انتخاب سبک زندگی سالم، انجام فعالیت های بدنی منظم، تغذیه مناسب و دوری از دخانیات در کنار سیاست های حمایتی و آموزش های عمومی، می توانند جان میلیون ها نفر را نجات دهند. قلب سالم، پایه و اساس یک زندگی طولانی و با کیفیت است.