با فرا رسیدن فصل پاییز و زمستان، سوالی که بسیاری از خانواده‌ها و افراد جامعه با آن مواجه هستند این است که «آیا باید واکسن آنفلوآنزا بزنیم؟» ویروس آنفلوآنزا یکی از شایع‌ترین علل عفونت‌های تنفسی حاد است و شروع ناگهانی علائم آن، تفاوت اصلی آن با سرماخوردگی ساده محسوب می‌شود. بیماران مبتلا به آنفلوآنزا اغلب دچار تب بالا، بدن درد شدید، سردرد، خستگی و گاهی مشکلات گوارشی می‌شوند و حتی زمان شروع بیماری را به خاطر می‌آورند. این بیماری برای گروه‌های پرخطر می‌تواند منجر به بستری شدن، عوارض شدید و حتی مرگ شود، بنابراین پیشگیری از طریق واکسیناسیون اهمیت حیاتی دارد.
آنفلوآنزا چه کسانی را بیشتر تهدید می کند؟
ویروس آنفلوآنزا برای همه افراد خطرناک است، اما برخی گروه‌ها حساس‌ترند و پیامدهای شدیدتری تجربه می‌کنند. این گروه‌ها شامل کودکان زیر پنج سال، سالمندان بالای ۶۵ سال، زنان باردار، بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن قلبی، ریوی یا متابولیک و افرادی با نقص سیستم ایمنی هستند. همچنین بیمارانی که تحت درمان‌های سرکوبگر سیستم ایمنی مانند شیمی‌درمانی، پیوند عضو یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی قرار دارند، در معرض خطر شدیدتری هستند.
علائم آنفلوآنزا معمولاً پنج تا هفت روز طول می‌کشد، اما در افراد پرخطر ممکن است مدت طولانی‌تر و شدت علائم بیشتر باشد. بدن درد شدید، تب بالا، خستگی مفرط و مشکلات تنفسی از شاخص‌ترین نشانه‌ها هستند که نشان‌دهنده نیاز فوری به مراقبت پزشکی می‌باشند.
زمان و نوع واکسن آنفلوآنزا
واکسن آنفلوآنزا به‌دلیل تغییرات سریع ژنتیکی ویروس، هر سال به‌روزرسانی می‌شود و تزریق سالانه آن توصیه می‌شود. بهترین زمان تزریق واکسن از اواخر شهریور تا اوایل مهر است تا اثر محافظتی آن تا پایان زمستان ادامه یابد. اثربخشی واکسن معمولاً حدود شش ماه است، بنابراین تزریق زودهنگام یا دیرهنگام ممکن است اثر محافظتی کاهش یافته داشته باشد.
در گروه‌های سنی زیر ۱۸ سال، توصیه بر استفاده از واکسن‌های وارداتی معتبر فرانسوی و هلندی است. برای بزرگسالان، واکسن‌های ایرانی موجود هستند که در صورت در دسترس بودن می‌توانند جایگزین شوند.
واکسن آنفلوآنزا و سبد واکسیناسیون عمومی
واکسیناسیون آنفلوآنزا معمولاً جزو برنامه واکسیناسیون عمومی نیست و بیشتر در قالب واکسن آزاد عرضه می‌شود. با این حال، وزارت بهداشت سالانه برای گروه‌های پرخطر واکسن تأمین می‌کند و تلاش می‌شود تزریق رایگان یا با تخفیف برای این افراد انجام شود. رعایت بهداشت فردی، شستن مرتب دست‌ها، استفاده از ماسک در فضاهای پرجمعیت و تهویه مناسب محیط می‌تواند به‌طور نسبی خطر ابتلا را کاهش دهد، اما جایگزین واکسیناسیون نمی‌شود.
تأمین واکسن و هزینه ها
طبق برنامه‌ریزی سال جاری، حدود ۵/۳ میلیون دز واکسن وارد کشور شده است. از این مقدار، یک میلیون دز برای تزریق رایگان در مراکز معاونت بهداشت اختصاص یافته و بیش از دو میلیون دز در داروخانه‌ها برای خرید آزاد عرضه می‌شود. واردات واکسن با ارز آزاد صورت گرفته و قیمت آن در حال حاضر حدود یک میلیون تومان است.
توصیه های ویژه بر اساس سن
واکسیناسیون آنفلوآنزا برای همه افراد اهمیت دارد، اما گروه‌های سنی مختلف نیازمند توجه و برنامه‌ریزی متفاوت هستند. سیستم ایمنی کودکان و سالمندان نسبت به بزرگسالان کمتر توانمند است و در نتیجه احتمال بروز عوارض شدید در این گروه‌ها بیشتر است. همچنین برخی شرایط فیزیولوژیک مانند بارداری می‌تواند ریسک ابتلا و شدت بیماری را افزایش دهد. در ادامه توصیه‌های اختصاصی برای هر گروه سنی ارائه شده است تا بهترین محافظت حاصل شود.
- کودکان زیر پنج سال: به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر، واکسن آنفلوآنزا برای پیشگیری از عوارض شدید ضروری است. استفاده از واکسن‌های معتبر وارداتی توصیه می‌شود.
- زنان باردار: تزریق واکسن در هر سه ماهه بارداری ایمن است و از مادر و جنین در برابر بیماری و عوارض محافظت می‌کند.
- سالمندان بالای ۶۵ سال: به دلیل کاهش توان سیستم ایمنی و افزایش خطر بستری شدن، واکسن آنفلوآنزا به شدت توصیه می‌شود.
- افراد با بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌های قلبی، ریوی، دیابت و نقص سیستم ایمنی نیاز به تزریق واکسن دارند تا از عوارض شدید آنفلوآنزا پیشگیری شود.
نتیجه گیری
واکسن آنفلوآنزا یک ابزار موثر و ضروری برای پیشگیری از بیماری است و به‌ویژه برای گروه‌های پرخطر اهمیت حیاتی دارد. تزریق واکسن، همراه با رعایت نکات بهداشتی و سبک زندگی سالم، می‌تواند خطر ابتلا و شدت بیماری را کاهش دهد. با توجه به تغییرات سالانه ویروس و ضرورت تزریق منظم، توصیه می‌شود که افراد جامعه به برنامه‌های واکسیناسیون توجه کنند و از منابع معتبر برای تهیه واکسن اقدام نمایند.
با توجه به افزایش اطلاع‌رسانی و در دسترس بودن واکسن‌های مختلف، بهترین زمان تزریق همان آغاز پاییز است تا محافظت کامل تا پایان فصل زمستان حفظ شود. پیشگیری همواره بهتر از درمان است و واکسن آنفلوآنزا یکی از مؤثرترین راه‌ها برای حفظ سلامت فردی و عمومی محسوب می‌شود.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه