اسهال یکی از مشکلات شایع گوارشی است که تقریباً همه افراد دست‌کم یک‌بار در سال تجربه می‌کنند. اگرچه معمولاً بعد از چند روز بهبود می‌یابد، اما تغذیه مناسب نقش مهمی در کوتاه کردن دوره بیماری و کاهش علائم دارد. برخی غذاها می‌توانند وضعیت را تشدید کنند و برخی دیگر به بهبود سریع‌تر کمک می‌کنند. در این مقاله، به طور جامع با مواد غذایی مفید و مضر برای اسهال و نکات تکمیلی برای مراقبت از بدن در این دوران آشنا می‌شوید.
غذاهایی که در دوران اسهال باید مصرف کنیم
در ۲۴ ساعت اول ابتلا به اسهال، بدن نیاز به غذاهای ساده، سبک و ملایم دارد که هضم آسان داشته باشند و به جذب آب و الکترولیت‌ها کمک کنند. انتخاب درست مواد غذایی می‌تواند روده‌ها را آرام کند و خطر کم‌آبی و ضعف را کاهش دهد.
رژیم غذایی BRAT و مواد مشابه:
- موز: منبع پتاسیم و کمک به جایگزینی الکترولیت‌های از دست رفته.
- برنج سفید: هضم آسان و کمک به سفت شدن مدفوع.
- پوره سیب: حاوی پکتین که به کنترل اسهال کمک می‌کند.
- نان تست سفید: فیبر کم و فشار کمتر به معده.
سایر گزینه‌های مناسب:
- سیب‌زمینی آب‌پز یا پوره شده بدون کره یا شیر اضافه.
- مرغ پخته بدون پوست و چربی.
- غلات صبحانه گرم مانند فرنی برنج یا بلغور جو دوسر.
- چوب شور برای جبران سدیم از دست رفته.
نکته مهم: وعده‌های غذایی کوچک و متعدد مصرف کنید تا فشار کمتری به دستگاه گوارش وارد شود.
نقش پروبیوتیک ها در بهبود اسهال
پروبیوتیک‌ها که به باکتری‌های مفید روده معروف هستند، می‌توانند تعادل فلور روده را بازگردانده و مدت زمان اسهال را کاهش دهند. این باکتری‌ها با خنثی کردن عوامل بیماری‌زا، روند بهبود را تسریع می‌کنند.
منابع پروبیوتیک:
- ماست و کفیر پروبیوتیک (با احتیاط برای کسانی که لبنیات حساسیت ایجاد می‌کند).
- منابع غیرلبنی مانند کلم ترش، کیمچی و مکمل‌های پروبیوتیک.
اهمیت هیدراتاسیون
اسهال باعث از دست رفتن سریع آب و الکترولیت‌ها می‌شود. حفظ آب بدن و جایگزینی مواد معدنی ضروری‌ترین اصل درمان خانگی است.
نوشیدنی‌های مفید:
- آب فراوان؛ بهتر است پس از هر بار اجابت مزاج، یک لیوان آب بنوشید.
- سوپ‌های رقیق و آبگوشت برای تأمین مایعات و مواد معدنی.
- آب نارگیل یا نوشیدنی‌های غنی‌شده با الکترولیت.
غذاها و نوشیدنی هایی که باید از آنها پرهیز کرد
دانستن غذاهای مضر به اندازه مصرف مواد مفید اهمیت دارد. مصرف این موارد می‌تواند علائم اسهال را تشدید کند.
- غذاهای چرب و سرخ‌کرده: هضم سخت و تشدید انقباضات روده.
- بیشتر محصولات لبنی: ممکن است تحمل لاکتوز کاهش یابد؛ ماست پروبیوتیک استثناست.
- الکل و نوشیدنی‌های گازدار: باعث کم‌آبی و نفخ می‌شوند.
- غذاهای بسیار شیرین و شیرین‌کننده‌های مصنوعی: افزایش آب مدفوع و تشدید اسهال.
- غذاهای نفاخ: مانند کلم، بروکلی، گل‌کلم و لوبیا.
- غذاهای پرادویه: تحریک دستگاه گوارش.
- غذاهای با فیبر نامحلول بالا: غلات کامل، نان سبوس‌دار، مغزها و دانه‌ها می‌توانند اسهال را بدتر کنند.
- سبزیجات خام و مرکبات: هضم دشوار و تحریک‌کننده برای برخی افراد.
- غذاهای فاسد یا نگهداری نشده: می‌توانند عامل اصلی عفونت‌های گوارشی باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه بیشتر موارد اسهال با مراقبت‌های خانگی بهبود می‌یابند، اما در شرایط زیر حتماً باید به پزشک مراجعه کنید:
- اسهال بیش از ۲ تا ۳ روز ادامه یابد.
- علائم کم‌آبی شدید مانند سرگیجه، ادرار تیره یا خشکی دهان ظاهر شود.
- تب بالا یا درد شدید شکم داشته باشید.
- خون یا چرک در مدفوع مشاهده شود.
نتیجه گیری
تغذیه مناسب و هیدراتاسیون اصول اساسی در درمان اسهال هستند. انتخاب غذاهای سبک، استفاده از پروبیوتیک‌ها و نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت، می‌تواند دوره بیماری را کوتاه کند و از کم‌آبی و ضعف جلوگیری نماید. همچنین پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده و رعایت نکات ایمنی غذایی، نقش مؤثری در بازگشت سریع سلامت گوارش دارد. ایجاد عادات غذایی مناسب در دوران اسهال، راهی ساده و مؤثر برای بهبود سریع و پیشگیری از عود مجدد است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه