سرطان کبد یکی از مرگ‌بارترین و درمان‌ناپذیرترین انواع سرطان‌ها در سراسر جهان محسوب می‌شود. با افزایش سن جمعیت جهانی و سبک زندگی ناسالم، پیش‌بینی‌ها از رشد چشمگیر این بیماری تا سال ۲۰۵۰ میلادی حکایت دارند. با این حال، بسیاری از دلایل ابتلا به سرطان کبد قابل پیشگیری هستند، به‌شرط آن‌که اقداماتی سریع و فراگیر در سطح ملی و جهانی صورت گیرد.
در این گزارش، به بررسی آمارهای جدید، عوامل خطر و راهکارهای جلوگیری از افزایش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان کبد خواهیم پرداخت.
افزایش نگران کننده آمار ابتلا تا سال ۲۰۵۰
بر اساس تحلیل‌های جدید، اگر سیاست‌گذاری‌های سلامت عمومی تغییر نکند، موارد ابتلا به سرطان کبد از حدود ۸۷۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۱.۵ میلیون نفر در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید. این موضوع نشان‌دهنده رشد بیش از دو برابری در کمتر از سه دهه آینده است. بخش زیادی از این افزایش در قاره آفریقا و برخی کشورهای آسیایی رخ خواهد داد که زیرساخت‌های پزشکی ضعیف‌تری دارند.
- انتظار می‌رود جمعیت سالخورده عامل اصلی رشد آمار این بیماری در جهان باشد.
- میزان مرگ‌ومیر نیز از ۷۶۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۱.۳ میلیون نفر در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید.
- چنانچه روند فعلی ادامه یابد، بار مالی و اجتماعی این بیماری به‌طور تصاعدی افزایش خواهد یافت.
دلایل عمده بروز سرطان کبد: همه چیز از پیشگیری آغاز می شود
تحقیقات کمیسیون بین‌المللی «لَنسِت» نشان می‌دهد که بیش از ۶۰ درصد از موارد سرطان کبد به دلایل قابل پیشگیری بازمی‌گردد. این بدان معناست که می‌توان با مداخله در زمان مناسب، از بخش بزرگی از ابتلا و مرگ‌ومیر جلوگیری کرد. در ادامه، مهم‌ترین علل این بیماری را مرور می‌کنیم:
- عفونت‌های ویروسی کبدی: به‌ویژه هپاتیت بی و سی از اصلی‌ترین دلایل بروز سرطان کبد در جهان هستند.
- مصرف بیش از حد الکل: الکل به تخریب سلول‌های کبدی منجر شده و زمینه‌ساز سرطان می‌شود.
- چاقی و سندروم متابولیک: افزایش وزن و دیابت نوع ۲ با بیماری کبد چرب و در نهایت سرطان کبد در ارتباط هستند.
- بیماری کبد چرب متابولیک (MASLD): این بیماری که قبلاً به‌عنوان کبد چرب غیرالکلی شناخته می‌شد، روز به‌روز شایع‌تر می‌شود و عامل خطر مهمی برای سرطان کبد است.
راهکارهای پیشگیری: از واکسیناسیون تا سبک زندگی سالم
با وجود اینکه سرطان کبد یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان است، اما خبر خوب آن است که می‌توان با راهکارهای ساده اما مؤثر، از شیوع گسترده آن جلوگیری کرد. کمیسیون «لَنسِت» و دیگر نهادهای معتبر جهانی چندین راهکار کلیدی برای کنترل این بحران پیشنهاد کرده‌اند:
- گسترش واکسیناسیون هپاتیت بی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، که می‌تواند از هزاران مورد ابتلا در سال جلوگیری کند.
- اجرای سیاست‌های کاهش مصرف الکل مانند افزایش مالیات بر مشروبات الکلی و محدودیت‌های تبلیغاتی.
- مبارزه با چاقی و ترویج تغذیه سالم از طریق برنامه‌های ملی تغذیه و ورزش.
- افزایش آگاهی عمومی در مورد عوامل خطر و علائم اولیه بیماری برای مراجعه زودهنگام به پزشک.
وضعیت فعلی سرطان کبد در جهان: چین در صدر، اما دیگران هم در خطرند
در حال حاضر، سرطان کبد ششمین سرطان شایع در جهان و سومین عامل مرگ ناشی از سرطان محسوب می‌شود. بیش از ۴۰ درصد از کل موارد جهانی این بیماری در کشور چین گزارش می‌شود. این آمار بالا، عمدتاً به دلیل شیوع گسترده هپاتیت بی و سی در این کشور است.
- کشورهای آسیایی و آفریقایی با بیشترین بار بیماری مواجه هستند.
- با این حال، کشورهای غربی نیز به دلیل افزایش چاقی و بیماری‌های متابولیک، با روند افزایشی روبه‌رو شده‌اند.
- دسترسی به داروهای مؤثر و تشخیص زودهنگام در بسیاری از مناطق جهان همچنان محدود است.
آینده سرطان کبد؛ از هشدار تا اقدام
پروفسور جیان ژو، رئیس کمیسیون بررسی سرطان کبد در دانشگاه فودان چین، در سخنانی تأکید کرده است که اگر اقدامات جدی انجام نشود، در دهه‌های آینده با رشد چشمگیر ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان کبد مواجه خواهیم شد. نرخ بقای ۵ ساله بیماران مبتلا به سرطان کبد بسیار پایین است و از ۵ تا ۳۰ درصد متغیر است که این عدد، در مقایسه با سایر سرطان‌ها، هشداردهنده است.
به گفته پروفسور استفن چان از دانشگاه چینی هنگ‌کنگ، فرصتی طلایی برای هدف‌گیری عوامل خطر این بیماری وجود دارد. در صورتی که دولت‌ها، سازمان‌های جهانی و نهادهای بهداشتی در کنار مردم وارد عمل شوند، می‌توان جان میلیون‌ها نفر را نجات داد.
جمع بندی
سرطان کبد به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از چالش‌های بزرگ بهداشت جهانی است. اما برخلاف بسیاری از سرطان‌ها، بخش قابل توجهی از موارد آن با اصلاح سبک زندگی، واکسیناسیون و سیاست‌گذاری‌های به‌موقع قابل پیشگیری هستند. هرگونه تعلل در این زمینه، بهایی سنگین به همراه خواهد داشت؛ هم برای سیستم‌های درمانی و هم برای میلیون‌ها خانواده.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه