خارش در ناحیه واژن یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از بانوان در مقاطعی از زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این عارضه ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند و از یک ناراحتی خفیف تا نشانه‌ای از بیماری جدی‌تر متغیر باشد. با وجود این‌که در برخی موارد خارش به خودی خود و بدون درمان خاصی برطرف می‌شود، اما گاهی نیاز به بررسی دقیق‌تر توسط پزشک دارد. در ادامه با رایج‌ترین علل خارش واژن و نحوه تشخیص و درمان آن‌ها آشنا می‌شویم.
عفونت قارچی (مخمر)
عفونت‌های قارچی واژن یکی از شایع‌ترین دلایل خارش واژن هستند. این نوع عفونت زمانی رخ می‌دهد که تعادل طبیعی قارچ‌ها و باکتری‌ها در واژن به‌هم می‌ریزد و مخمرها بیش از حد رشد می‌کنند. اغلب زنان در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار این نوع عفونت می‌شوند.
- احساس خارش شدید و مداوم
- ترشح غلیظ، سفید رنگ و مشابه پنیر دلمه‌شده
- سوزش در هنگام ادرار یا رابطه جنسی
- قرمزی و التهاب در ناحیه واژن
درمان:
داروهای ضد قارچ بدون نسخه مانند کرم‌ها و شیاف‌های واژینال می‌توانند مؤثر باشند. در موارد مزمن یا بازگشت‌پذیر، مراجعه به پزشک برای دریافت داروهای خوراکی ضروری است.
واژینوز باکتریایی
واژینوز باکتریایی بیشتر به دلیل رشد بیش از حد باکتری‌های مضر در واژن ایجاد می‌شود. برخلاف عفونت قارچی، این وضعیت معمولاً با بوی نامطبوع همراه است و ممکن است ناشی از دوش واژینال مکرر یا استفاده از مواد شیمیایی باشد.
- ترشح رقیق، آبکی و خاکستری رنگ
- بوی ماهی‌مانند، به‌ویژه پس از رابطه جنسی
- خارش یا سوزش در ناحیه واژن
- تحریک خفیف در اطراف فرج
درمان:
پزشک معمولاً آنتی‌بیوتیک خوراکی یا واژینال مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین تجویز می‌کند. استفاده از پروبیوتیک‌ها نیز برای حفظ تعادل فلور واژن مفید است.
تحریکات خارجی و درماتیت تماسی
خارش واژن لزوماً همیشه به دلیل عفونت نیست. گاهی اوقات استفاده از محصولات بهداشتی خاص، مواد شوینده، لباس زیر تنگ یا پارچه‌های مصنوعی می‌تواند منجر به تحریک و خارش شود.
- شروع ناگهانی خارش پس از استفاده از یک محصول جدید
- قرمزی یا سوزش موضعی
- عدم وجود ترشح یا بوی غیرطبیعی
- بهبود علائم پس از قطع استفاده از محصول
راهکار:
از صابون‌ها، لوسیون‌ها و نوارهای بهداشتی معطر دوری کنید. از لباس زیر نخی و گشاد استفاده نمایید و در صورت امکان، ناحیه را با آب ولرم بشویید و خشک نگه دارید.
بیماری های پوستی
بعضی از بیماری‌های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس یا لیکن پلان می‌توانند بر ناحیه واژن اثر بگذارند. این بیماری‌ها معمولاً مزمن هستند و ممکن است به‌مرور زمان تشدید شوند.
- وجود لکه‌های پوستی خشک و ضخیم
- خارش مداوم که با درمان‌های ساده بهبود نمی‌یابد
- پوسته‌پوسته شدن یا ترک خوردن پوست
- درد و حساسیت در ناحیه درگیر
درمان:
درمان شامل استفاده از کرم‌های موضعی استروئیدی، نرم‌کننده‌های مخصوص پوست حساس و مشاوره با متخصص پوست و مو است.
یائسگی و تغییرات هورمونی
در دوران یائسگی یا پیش‌یائسگی، سطح استروژن بدن کاهش می‌یابد. این تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نازک شدن و خشکی پوست واژن شود که در نهایت منجر به خارش، سوزش یا ناراحتی می‌شود.
- خشکی و کشیدگی پوست واژن
- درد در حین رابطه جنسی
- احساس سوزش مداوم
- کاهش ترشحات طبیعی واژن
راهکار:
استفاده از مرطوب‌کننده‌ها یا لوبریکانت‌های واژینال، کرم‌های استروژن موضعی (با تجویز پزشک) و مکمل‌های غذایی مفید برای سلامت واژن می‌تواند کمک‌کننده باشد.
بهداشت فردی نامناسب
عدم رعایت نکات ساده بهداشتی مانند تعویض به‌موقع لباس مرطوب، نشستن ناحیه پس از ورزش یا استحمام، و استفاده از لباس‌های نامناسب می‌تواند منجر به رشد باکتری‌ها و خارش شود.
- استفاده طولانی از لباس‌های تنگ یا خیس
- عدم تعویض لباس زیر به‌طور منظم
- استفاده از دستمال‌های معطر یا اسپری‌های زنانه
- افزایش تعریق و رطوبت در ناحیه تناسلی
توصیه ها:
همیشه ناحیه تناسلی را خشک و تمیز نگه دارید. از پوشیدن لباس‌های تنگ، پلاستیکی یا غیرقابل تنفس اجتناب کنید. پس از ورزش یا شنا، فوراً لباس خود را عوض کنید.
راه های کاهش خارش واژن در خانه
در برخی موارد، می‌توان با اقدامات ساده خانگی خارش را کاهش داد، به شرط آن‌که علت، بیماری جدی نباشد.
- استفاده از لباس زیر نخی و گشاد
- شست‌وشو با آب ولرم و صابون‌های بدون عطر
- اجتناب از خاراندن یا تراشیدن بیش از حد ناحیه
- مصرف پروبیوتیک‌ها یا ماست‌های دارای باکتری فعال
- رعایت رژیم غذایی سالم با مصرف مواد مغذی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که خارش واژن برای بیش از چند روز ادامه داشت یا با علائمی مانند ترشحات بدبو، تب، سوزش شدید یا درد همراه بود، باید به پزشک مراجعه کرد. همچنین اگر با استفاده از درمان‌های خانگی یا داروهای بدون نسخه بهبودی حاصل نشد، بررسی تخصصی الزامی است.
از طرفی، خارش مداوم که به هیچ درمانی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است نشانه‌ای نادر اما جدی مانند سرطان فرج باشد. بنابراین پیگیری به‌موقع علائم اهمیت بالایی دارد.
نتیجه گیری
خارش واژن ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد که برخی از آن‌ها ساده و قابل درمان در خانه هستند، در حالی‌که برخی دیگر نیاز به مراقبت پزشکی دارند. شناخت درست علائم، رعایت بهداشت مناسب و استفاده از محصولات بهداشتی غیرتحریک‌کننده، کلید پیشگیری و درمان این مشکل رایج در بانوان است. فراموش نکنید که بدن شما به زبان علائم با شما صحبت می‌کند، پس به آن گوش دهید و در صورت نیاز، از یک متخصص کمک بگیرید.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه