در شرایط بحران و جنگ، سلامت روان جامعه به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در این دوران، رسانه‌ها می‌توانند نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی به افکار عمومی و تأثیرگذاری بر وضعیت روانی افراد ایفا کنند. از آنجا که اخبار و اطلاعاتی که از طریق رسانه‌ها منتشر می‌شود، تأثیر عمیقی بر احساسات و افکار افراد دارد، نوع مدیریت این اطلاعات در وضعیت جنگی می‌تواند به بهبود یا تشدید وضعیت روانی جامعه منجر شود. در این مقاله به بررسی نقش رسانه‌ها در سلامت روان در شرایط جنگی و چگونگی تأثیرگذاری آنها پرداخته خواهد شد.
تأثیرات منفی رسانه ها در شرایط جنگی
در شرایط جنگی، رسانه‌ها می‌توانند هم منبع اضطراب و استرس باشند و هم ابزار تقویت تاب‌آوری روانی جامعه. انتشار اخبار نادرست یا شایعات، به‌ویژه وقتی که بدون کنترل دقیق منتشر شوند، می‌تواند اضطراب، افسردگی و استرس را در میان مردم افزایش دهد. این نوع انتشار اطلاعات می‌تواند اعتماد عمومی را کاهش دهد و در نتیجه سلامت روانی جامعه تهدید شود. در این شرایط، افراد ممکن است احساس بی‌اعتمادی و سردرگمی کنند و این موضوع می‌تواند بر وضعیت روانی آنها اثر منفی بگذارد.
نقش رسانه ها در مدیریت اطلاعات
عفت حیدری، روان‌شناس اجتماعی و دارنده نشان فرهنگ یار تاب‌آوری ایران، تأکید دارد که یکی از مهم‌ترین وظایف رسانه‌ها در زمان جنگ، مدیریت اخبار و اطلاعات به‌گونه‌ای است که از انتشار جزئیات نظامی و امنیتی جلوگیری کنند تا به دشمن کمک نکنند. همچنین، رسانه‌ها باید با دقت تمام، از پخش شایعات و اخبار نادرست جلوگیری کنند. این نوع مدیریت دقیق می‌تواند از ایجاد جنگ روانی توسط دشمن جلوگیری کرده و به حفظ امنیت ملی کمک کند. در این روند، رسانه‌ها می‌توانند نقش مؤثری در تقویت تاب‌آوری روانی جامعه ایفا کنند و به افراد کمک کنند تا در شرایط بحرانی، تصمیمات منطقی و آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.
تاب آوری رسانه ای: مفهومی فراتر از تکنیک ها
تاب‌آوری رسانه‌ای به توانایی رسانه‌ها در مدیریت بحران‌های روانی و حفظ اعتماد عمومی اشاره دارد. این مفهوم تنها به مهارت‌های فنی رسانه‌ها محدود نمی‌شود بلکه شامل آمادگی پیشگیرانه، پاسخ فعال و سازگاری با شرایط متغیر نیز می‌شود. رسانه‌های تاب‌آور قادرند در برابر جنگ‌های شناختی و عملیات روانی دشمن ایستادگی کرده و از ایجاد اضطراب و ترس در جامعه جلوگیری کنند. آنها با انتشار اطلاعات معتبر و مقابله با شایعات، می‌توانند همبستگی ملی را تقویت کرده و سلامت روانی جامعه را حفظ کنند.
رسانه ها به عنوان ابزار تقویت تاب آوری
رسانه‌ها می‌توانند با حمایت روانی و انتشار اطلاعات مثبت، نقش مؤثری در تقویت تاب‌آوری روانی جامعه داشته باشند. این رسانه‌ها با ارائه داستان‌های موفقیت، گزارش‌های امیدبخش و نمایش تلاش‌های مردم در مقابله با بحران، می‌توانند حس امنیت روانی را در جامعه ایجاد کنند. این پوشش مثبت نه تنها افراد را از نظر روانی تقویت می‌کند، بلکه به جامعه کمک می‌کند تا با شرایط بحرانی بهتر کنار بیاید. در نتیجه، رسانه‌ها نقش مهمی در افزایش تاب‌آوری فردی و اجتماعی دارند.
آموزش مهارت های مقابله با استرس
رسانه‌ها می‌توانند با آموزش شیوه‌های مقابله با استرس و اضطراب، جامعه را برای مواجهه با چالش‌های روانی آماده کنند. آموزش مهارت‌های زندگی، ارتقای آگاهی‌های روان‌شناختی و ایجاد بستری برای حمایت اجتماعی، از جمله اقداماتی است که رسانه‌ها می‌توانند برای توسعه یک جامعه مقاوم‌تر انجام دهند. این روش‌ها به افراد کمک می‌کنند تا در برابر فشارهای روانی ناشی از بحران‌ها و جنگ‌ها مقاوم‌تر باشند و استرس کمتری تجربه کنند.
همکاری چند سیستمی برای تاب آوری رسانه ای
برای تحقق تاب‌آوری رسانه‌ای، نیاز به همکاری چند سیستمی است که شامل سیاست‌گذاری، آموزش، و مشارکت‌های مردمی می‌شود. رسانه‌ها باید توانایی خود را در مقابله با جنگ‌های شناختی و تهدیدات دیجیتال تقویت کنند و به عنوان یک رکن دفاع اجتماعی عمل نمایند. این همکاری‌ها می‌توانند امنیت و ثبات جامعه را در برابر تهدیدات روانی و شناختی حفظ کنند و از بروز بحران‌های بزرگتر جلوگیری نمایند.
نتیجه گیری
در نهایت، رسانه‌ها در شرایط جنگی می‌توانند هم عامل افزایش آسیب‌های روانی و هم ابزار تقویت تاب‌آوری روانی جامعه باشند. مدیریت صحیح اخبار، انتشار اطلاعات دقیق و به‌موقع، و ایجاد سواد رسانه‌ای بالا در جامعه، از کلیدهای استفاده بهینه از رسانه‌ها در این شرایط هستند. تاب‌آوری رسانه‌ای به معنای توانایی رسانه‌ها در مدیریت بحران‌های روانی و حفظ اعتماد عمومی است که نقشی اساسی در سلامت روان جامعه و تقویت روحیه ملی ایفا می‌کند. این امر نیازمند هماهنگی میان نهادهای مختلف و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای مقابله با چالش‌های جنگ شناختی و روانی است.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه