در حالی که جهان در تلاش است تا راه‌حل‌های مؤثرتری برای مقابله با ویروس اچ‌آی‌وی پیدا کند، خبرهای نگران‌کننده‌ای از ایالات متحده به گوش می‌رسد. تصمیم دولت آمریکا برای قطع بودجه‌ی تحقیقات واکسن اچ‌آی‌وی، در شرایطی که پیشرفت‌های علمی قابل توجهی در این زمینه حاصل شده بود، باعث نگرانی بسیاری از پژوهشگران و نهادهای بین‌المللی شده است. این تصمیم نه تنها روند تحقیقات را با چالش مواجه می‌کند، بلکه ممکن است آینده‌ی مبارزه با یکی از مرگبارترین ویروس‌های معاصر را نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دهد.
توقف حمایت مالی از مهم ترین پروژه های واکسن اچ آی وی در آمریکا
اداره‌ی ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا (NIAID) اخیراً به‌صورت غیررسمی به گروه‌های تحقیقاتی اطلاع داده است که بودجه‌ی دو پروژه‌ی بزرگ و کلیدی در زمینه‌ی واکسن اچ‌آی‌وی در سال آینده تمدید نخواهد شد.
این پروژه‌ها که در قالب دو کنسرسیوم عمده تحت نظارت مؤسسه‌ی تحقیقاتی اسکریپس و دانشگاه دوک فعالیت می‌کردند، طی دو دهه‌ی اخیر نقش محوری در توسعه‌ی واکسن‌های نوین ایفا کرده‌اند. اطلاع‌رسانی شفاهی در مورد توقف بودجه، بدون ارائه‌ی توضیح رسمی یا مستند، موجی از سردرگمی و نگرانی را در میان جامعه‌ی علمی برانگیخته است.
امیدهای تازه برای واکسن اچ آی وی، در لحظه ای حساس متوقف شد
با وجود دشواری‌های فراوان در مسیر تولید واکسن مؤثر برای ویروس اچ‌آی‌وی، در سال‌های اخیر برخی نتایج امیدوارکننده از آزمایش‌های بالینی گزارش شده است که نویدبخش گشایشی علمی در این حوزه بود.
دانشمندانی چون دنیس برتون، از مؤسسه‌ی اسکریپس، معتقدند که زمان این تصمیم بسیار نامناسب بوده؛ زیرا بسیاری از طرح‌های تحقیقاتی پس از سال‌ها تلاش وارد مرحله‌ی نتیجه‌گیری شده بودند. این پروژه‌ها به کمک سرمایه‌گذاری‌های چندصدهزار دلاری، موفق به توسعه‌ی نمونه‌هایی شده بودند که قابلیت ورود به فازهای آزمایش انسانی را داشتند. قطع حمایت مالی، به‌ویژه در میانه‌ی این پیشرفت‌ها، می‌تواند بسیاری از داده‌ها و ساختارهای همکاری را از بین ببرد.
تاریخچه تأمین مالی واکسن اچ آی وی و نقش حیاتی آمریکا
پروژه‌های CHAVD از سال ۲۰۰۵ با همکاری بیش از دوازده مرکز علمی و پژوهشی در سراسر آمریکا فعالیت خود را آغاز کردند. این برنامه‌ها با پشتیبانی مالی NIAID و مؤسسه‌ی ملی سلامت ایالات متحده (NIH) شکل گرفتند.
در سال ۲۰۱۹، NIH بودجه‌ای معادل ۱۲۹ میلیون دلار برای هر کنسرسیوم در نظر گرفت که قرار بود تا سال ۲۰۲۶ ادامه یابد. با این حال، در سال ۲۰۲۴ اعلام شد که این بودجه تمدید نخواهد شد. طبق اطلاعات موجود، این تصمیم ممکن است ناشی از تغییر سیاست‌های کلان در وزارت بهداشت و یا نوسان دیدگاه‌های مدیریتی در NIH باشد.
تبعات توقف بودجه: نابودی زیرساخت های علمی و پراکندگی داده ها
توقف ناگهانی بودجه می‌تواند موجب فروپاشی ساختارهای تحقیقاتی منسجم شود که طی سال‌ها با همکاری‌های بین‌المللی و بین‌رشته‌ای شکل گرفته‌اند. بسیاری از پروژه‌ها وارد مرحله‌ای شده‌اند که نتایج آزمایشگاهی به شواهد قابل اندازه‌گیری در انسان‌ها تبدیل می‌شوند و این مرحله نیازمند تداوم تأمین مالی و زیرساختی است.
پژوهشگرانی چون بارتون هاینز از دانشگاه دوک تأکید کرده‌اند که سرمایه‌گذاری‌های چندین‌ساله در حوزه‌ی فناوری واکسن نباید به‌صورت ناگهانی و بدون برنامه جایگزین، رها شود. تصمیم اخیر NIH برای عدم تداوم طرح پیشنهادی جدید که قرار بود بیش از ۳۰ میلیون دلار در سال به تحقیقات اختصاص یابد، نشان می‌دهد که اراده‌ای در سطح مدیریتی برای ادامه‌ی این تلاش‌ها وجود ندارد.
پیامدهای جهانی: آیا مبارزه با اچ آی وی متوقف می شود؟
سازمان جهانی بهداشت در گزارش سال ۲۰۲۳ خود اعلام کرد که بیش از ۱٫۳ میلیون نفر به اچ‌آی‌وی مبتلا شده‌اند که ۱۲۰ هزار نفر از آن‌ها کودک بودند. هرچند میزان ابتلا از سال ۲۰۱۰ روندی نزولی داشته، اما نبود واکسن مؤثر به معنای ادامه‌ی شیوع خاموش ویروس در بسیاری از مناطق جهان است.
بر اساس آمار منتشر شده، آمریکا در سال ۲۰۲۲ حدود ۷۰ درصد از بودجه‌ی جهانی مربوط به تحقیقات واکسن اچ‌آی‌وی را تأمین کرده است. قطع این حمایت، نه‌تنها بر پروژه‌های داخلی بلکه بر فعالیت‌های جهانی از جمله در کشورهای در حال توسعه نیز تأثیر مستقیم خواهد گذاشت. هم‌زمان، NIH اعلام کرده که دیگر از آزمایش‌های حیوانی برای واکسن‌ها نیز پشتیبانی نخواهد کرد، تصمیمی که ممکن است منجر به کند شدن مسیر ارزیابی ایمنی و کارایی واکسن‌ها شود.
سیاست زدگی در علم؛ نقش دولت ترامپ در محدودسازی پروژه های اچ آی وی
در دوره‌ی نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، برنامه‌هایی برای مهار ویروس اچ‌آی‌وی در آمریکا مطرح شد، اما در ادامه بسیاری از حمایت‌های فدرال متوقف گردیدند. از جمله، برخی کمک‌هزینه‌های مربوط به PrEP (داروی پیشگیری از اچ‌آی‌وی) لغو شد و واحد پیشگیری از اچ‌آی‌وی در CDC منحل گردید.
هرچند گفته می‌شود وظایف این واحد قرار است به اداره‌ی جدیدی تحت عنوان «اداره‌ی سلامت آمریکا» منتقل شود، اما هنوز جزئیات مشخصی در این خصوص اعلام نشده است. چنین تصمیم‌هایی که بدون طرح جایگزین اتخاذ می‌شوند، به کاهش اعتماد عمومی و سردرگمی در میان پژوهشگران و فعالان سلامت منجر شده است.
نتیجه گیری
قطع ناگهانی بودجه‌ی تحقیقاتی مربوط به واکسن اچ‌آی‌وی در ایالات متحده، زنگ خطری جدی برای آینده‌ی سلامت جهانی محسوب می‌شود. این تصمیم نه تنها به تضعیف زیرساخت‌های علمی و توقف پروژه‌های نوآورانه منجر خواهد شد، بلکه می‌تواند مانع بزرگی بر سر راه ریشه‌کنی یکی از جدی‌ترین تهدیدات ویروسی بشر باشد.
برای عبور از بحران اچ‌آی‌وی، جهان نیازمند همکاری‌های گسترده، حمایت‌های مادی و معنوی، و تعهد سیاسی پایدار است. علم نباید قربانی تصمیم‌های مقطعی و تغییرات مدیریتی شود، بلکه باید به عنوان سرمایه‌ای جهانی برای آینده‌ی بشریت پاس داشته شود.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه