در تحول بزرگی در دنیای پزشکی، جراحان آمریکایی برای نخستین‌بار در تاریخ موفق به پیوند کامل مثانه انسانی شدند. این دستاورد نه‌تنها امید تازه‌ای برای بیماران مبتلا به نارسایی‌های مثانه و کلیه به همراه دارد، بلکه مسیر تازه‌ای در حوزه پیوند اعضا می‌گشاید.
برای دهه‌ها، پیوند مثانه یکی از غیرممکن‌ترین جراحی‌های پزشکی به‌شمار می‌رفت. پیچیدگی سیستم عروقی مثانه و موقعیت خاص آن در عمق لگن، عمل پیوند را به چالشی بزرگ تبدیل کرده بود.
اما اکنون و پس از سال‌ها تحقیق، تمرین و توسعه تکنیک‌های نوین، جراحان در ایالت کالیفرنیا موفق شدند با موفقیت اولین پیوند کامل مثانه را انجام دهند. این موفقیت نشان می‌دهد که دانش پزشکی قادر است با غلبه بر محدودیت‌های فیزیولوژیکی، کیفیت زندگی بیماران را به شکل قابل‌توجهی بهبود بخشد.
شرح جراحی: هشت ساعت دقت، امید و مهارت
در روز ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۴ می ۲۰۲۵)، تیمی از جراحان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و لس‌آنجلس، مثانه و کلیه‌ی یک اهداکننده‌ی مرگ‌مغزی را به مردی ۴۱ ساله پیوند زدند. این فرد به دلیل ابتلا به سرطان و نارسایی کلیوی، سال‌ها وابسته به دیالیز بود و بخش زیادی از مثانه‌اش را از دست داده بود.
- کلیه‌ی پیوندی بلافاصله پس از جراحی شروع به تولید ادرار کرد.
- بیمار بدون نیاز به دیالیز، به شکل طبیعی ادرار کرد؛ چیزی که طی هفت سال گذشته ممکن نبود.
- جراحی در مجموع هشت ساعت به طول انجامید و بدون بروز عوارض جدی به پایان رسید.
چالش های پیوند مثانه و آمادگی چهار ساله تیم جراحی
پیوند مثانه به دلایل زیادی تاکنون انجام‌ناپذیر تلقی می‌شد. دلیل اصلی آن، شبکه‌ی پیچیده رگ‌ها، شریان‌ها و اعصاب مثانه است که در فضای محدود لگن جای گرفته‌اند.
برای غلبه بر این چالش‌ها، تیم جراحی طی چهار سال با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ی جراحی رباتیک، روی اهداکنندگانی که به دستگاه‌های تنفس مصنوعی متصل بودند تمرین کرد. این تمرین‌ها به پزشکان امکان داد تا تکنیک‌های دقیق و مرحله‌به‌مرحله‌ای را توسعه دهند که نهایتاً به موفقیت نهایی منجر شد.
معرفی بیمار: از دیالیز تا بازگشت به زندگی
اسکار لارینسار، مردی متأهل و پدر چهار فرزند، فردی بود که این پیوند روی او انجام شد. او در نتیجه‌ی سرطان، هر دو کلیه و بخش اعظم مثانه‌اش را از دست داده بود و فقط ۳۰ میلی‌لیتر ظرفیت در مثانه‌اش باقی مانده بود؛ در حالی که یک مثانه سالم می‌تواند تا حدود ۷۰۰ میلی‌لیتر مایع را در خود نگه دارد.
در این جراحی، تیم پزشکی با پیش‌اتصال بخشی از عروق خونی به عضو پیوندی، زمان جراحی را بهینه و احتمال موفقیت را افزایش داد. پس از عمل، علائم بهبودی بلافاصله در بیمار مشاهده شد و او توانست به شکل طبیعی و بدون وابستگی به دیالیز زندگی کند.
گزینه های جایگزین پیشین؛ محدود و پرعارضه
تا پیش از این، بیماران با نارسایی شدید مثانه چاره‌ای جز استفاده از بخش‌هایی از روده برای ساخت مثانه مصنوعی نداشتند. اما این روش در بیش از ۸۰ درصد موارد با عوارض همراه بود، از جمله:
- مشکلات گوارشی مزمن
- افزایش خطر عفونت‌های ادراری
- کاهش عملکرد کلیه
- ناسازگاری بیولوژیکی بین دستگاه گوارش و ادراری
پیوند مثانه اگرچه پیچیده‌تر است، اما در صورت موفقیت، می‌تواند بسیاری از این عوارض را حذف کرده و راه‌حل پایدارتری ارائه دهد.
آینده نگری و ادامه کارآزمایی های بالینی
با موفقیت این مورد، پزشکان اعلام کرده‌اند که برنامه دارند چهار عمل مشابه دیگر در قالب یک کارآزمایی بالینی انجام دهند. البته پیوند مثانه نیز همانند سایر پیوندها نیازمند مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است تا خطر رد عضو کاهش یابد.
این داروها عوارض خاص خود را دارند، از جمله:
- ضعف ایمنی بدن
- افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها
- اختلالات کبدی یا کلیوی در درازمدت
بنابراین، پیوند مثانه تنها در مواردی انجام خواهد شد که گزینه‌ی درمانی دیگری برای بیمار وجود نداشته باشد.
نتیجه گیری: آغاز فصلی نوین در درمان بیماری های مثانه
اگرچه هنوز مسیر طولانی برای اثبات اثربخشی و دوام پیوند مثانه در بلندمدت باقی مانده است، اما نخستین گام با موفقیت برداشته شده و امید به زندگی سالم برای میلیون‌ها بیمار، یک‌بار دیگر زنده شده است.
دکتر ایندربیر گیل، جراح ارشد این پروژه می‌گوید: «هدف ما این است که ببینیم آیا پیوند مثانه می‌تواند به بیماران دارای نارسایی شدید مثانه کمک کند تا زندگی بهتری داشته باشند. هنوز پرسش‌های زیادی بی‌پاسخ مانده، اما ما به آینده امیدواریم.»
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه