نگهداری مواد غذایی همراه با حفظ ارزش تغذیه‌ ای

تغذیه سالم یکی از عوامل کلیدی برای داشتن زندگی سالم و فعال است. مصرف مواد غذایی با ارزش تغذیه‌ای بالا نه‌تنها از بروز بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند، بلکه سیستم ایمنی را تقویت و کیفیت زندگی را ارتقا می‌بخشد. در این میان، روش‌های صحیح نگهداری مواد غذایی اهمیت زیادی دارند، زیرا ذخیره‌سازی نامناسب می‌تواند منجر به کاهش کیفیت، هدررفت غذا و حتی خطرات بهداشتی شود.

در ادامه، نکات و اصولی علمی که توسط متخصصین تغذیه و ایمنی مواد غذایی توصیه شده است را بررسی می‌کنیم تا بتوانید ارزش تغذیه‌ای مواد غذایی خود را بهتر حفظ کنید.

اصول نگهداری مواد غذایی در فریزر و یخچال

مدت زمان نگهداری گوشت و مرغ

• یخچال: گوشت و مرغ خام را تا ۷۲ ساعت می‌توان در دمای ۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری کرد.
• فریزر: در دمای -۱۸ درجه سانتی‌گراد، گوشت و مرغ تا ۶ ماه الی یک سال قابل نگهداری هستند.

نکته: کاهش زمان نگهداری می‌تواند ارزش تغذیه‌ای مواد را بهتر حفظ کند.

نگهداری سبزیجات با استفاده از بلانچینگ

• • بلانچینگ فرآیندی است که در آن سبزیجات برای مدت کوتاهی در آب جوش قرار گرفته و بلافاصله در آب سرد غوطه‌ور می‌شوند.
  • این روش از فعال ماندن آنزیم‌های تخریب‌کننده جلوگیری کرده و کیفیت و طعم مواد را حفظ می‌کند.

روش‌ های بسته‌ بندی مناسب

• • برای مواد غذایی منجمد، استفاده از ظروف مخصوص فریزر یا کیسه‌های پلاستیکی بدون هوا توصیه می‌شود.
  • هوای داخل بسته‌بندی‌ها باید کاملاً تخلیه شود تا از ایجاد سوختگی فریزری جلوگیری شود.

نکات مربوط به نگهداری نان و حبوبات

نان:

• نان را در دمای محیط یا فریزر نگهداری کنید. نگهداری نان در یخچال منجر به خشک شدن سریع‌تر آن می‌شود.
• فریزر: نان را در بسته‌بندی مناسب تا ۲ الی ۳ هفته می‌توان بدون افت کیفیت ذخیره کرد.

حبوبات پخته:

• • اگر در دمای زیر -۱۸ درجه و در بسته‌بندی استاندارد نگهداری شوند، ارزش تغذیه‌ای آنها بهتر حفظ می‌شود.
  • فریزرهای خانگی به دلیل نوسانات دمایی، ممکن است باعث کاهش کیفیت شوند.

توصیه: در صورت کمبود زمان، استفاده از کنسرو حبوبات گزینه بهتری است.

بهترین روش‌ های رفع انجماد مواد غذایی

• رفع انجماد در یخچال: مواد غذایی را از شب قبل به یخچال منتقل کنید.
• استفاده از مایکروویو: از برنامه یخ‌زدایی (Defrost) استفاده کنید.
• آب سرد روان: مواد غذایی را زیر شیر آب سرد قرار دهید.

هشدار:

از یخ‌زدایی با آب جوش یا حرارت مستقیم خودداری کنید، زیرا این روش‌ها به ارزش تغذیه‌ای و بافت مواد آسیب می‌رسانند.

نکات مهم برای فریز کردن خورشت‌ ها

• خورشت‌های پرچرب مانند انواع ایرانی، بهتر است در ظروف بدون هوا و برای مدت کوتاه فریز شوند.
• علت: چربی‌ها به سرعت اکسید شده و ممکن است باعث افت کیفیت و ماندگاری شوند.

اصول FIFO برای مدیریت مواد غذایی

بر اساس اصول «ورود اول – خروج اول» (FIFO):

• مواد غذایی قدیمی‌تر باید زودتر مصرف شوند.
• تاریخ ذخیره‌سازی مواد را ثبت کنید تا از هدررفت جلوگیری شود.

انجماد تنها یک‌ بار

• مواد غذایی را تنها یک‌بار منجمد کنید. انجماد و ذوب مکرر منجر به تخریب سلولی، از دست رفتن ویتامین‌های محلول در آب مانند ویتامین‌های گروه B و رشد میکروارگانیسم‌ها می‌شود.

کلام آخر

نگهداری اصولی مواد غذایی می‌تواند نقش بسزایی در حفظ سلامت شما و خانواده‌تان داشته باشد. با رعایت این نکات، علاوه بر حفظ ارزش تغذیه‌ای غذاها، از هدررفت منابع و خطرات بهداشتی نیز جلوگیری می‌کنید. برای اطلاعات بیشتر و به‌روز، حتماً با متخصصین تغذیه مشورت کنید.