شکایت از بدغذایی کودکان، عبارتی است که والدین در مشاورههای پزشکی به کرات بیان میکنند. در حالی که این نگرانیها در بسیاری از موارد بیمورد هستند، اما به راحتی میتوانند به منبعی از استرس برای والدین تبدیل شوند. این مسئله در کنفرانس سالانه پزشکی عمومی فرانسه (JNMG 2024) توسط دکتر مارک بلیش، پزشک اطفال بیمارستان روبر-دبری در پاریس، مطرح شد. او بر تفاوت بین رفتارهای طبیعی کودکان و مشکلات تغذیهای که نیاز به مداخله دارند، تأکید کرد.
برای ارزیابی نگرانیهای والدین، ابزارهایی مانند مقیاس تغذیه بیمارستان کودکان مونترال برای کودکان ۶ ماهه تا ۶ ساله و پرسشنامه رفتار غذایی نوزاد برای کودکان زیر ۶ ماه به شناسایی مشکلات تغذیهای کمک میکند. مشاهده کودک در حین غذا خوردن نیز میتواند به شناسایی دقیقتر مشکلات کمک کند.
مراحل رشد کودکان و تأثیر آن بر تغذیه
دکتر بلیش بر کودکان زیر ۶ سال متمرکز بود چرا که آنها در دورانهای بحرانی رشد، از جمله از شیر گرفتن یا زمانی که کودک قادر به نشستن است، با چالشهای تغذیهای روبرو میشوند. در این دوران، کودک ممکن است دچار مراحل نئوفیلیا (علاقه به غذاهای جدید) و نئوفوبیا (ترس از غذاهای جدید) شود. این تغییرات بخشی طبیعی از رشد عصبی و چشایی کودک هستند و میتوانند تحت تأثیر عواملی مانند حادثه خفگی یا استرس هنگام غذا خوردن، ادامه یابند.
فشار والدین و ایجاد تعادل تغذیهای
والدین ممکن است به دلیل نگرانی از تغذیه مناسب، فشار زیادی به کودک وارد کنند. دکتر بلیش پیشنهاد میکند که برای کاهش اضطراب، وعدههای غذایی باید در محیطی آرام برگزار شوند، کودک اجازه داشته باشد با سرعت خود غذا بخورد، از تغذیه اجباری خودداری شود و مدت زمان وعدههای غذایی کوتاه باشد. در حالی که ضروری است مراقب وضعیت تغذیه کودک بود، بسیاری از مشکلات با راهنمایی و همدلی والدین قابل مدیریت است.
نظارت بر رشد و شاخصهای تغذیهای
نظارت مستمر بر منحنیهای رشد و وزن کودک اهمیت زیادی دارد. شاخص کانواتی (نسبت محیط بازو به محیط سر) به عنوان یک شاخص قابل اعتماد برای ارجاع به متخصصین پزشکی شناخته میشود. همچنین، رژیم غذایی متنوع برای تأمین تعادل تغذیهای بسیار مهم است. در صورتی که رژیم غذایی کودک متنوع نباشد، ادامه مصرف شیر خشک پس از ۳ سالگی میتواند از بروز کمبود آهن و کلسیم جلوگیری کند.
مشکلات تغذیهای و بررسی بیماریهای ارگانیک
در صورتی که مشکلات تغذیهای ادامه یابند، پزشکان باید بیماریهای ارگانیک و غیر ارگانیک را بررسی کنند. برای مثال، در صورت شک به آلرژی به پروتئین شیر گاو یا بیماری رفلاکس معده به مری، تشخیص صحیح بسیار مهم است تا از درمانهای غیرضروری و عوارض جانبی جلوگیری شود.
اختلال مصرف غذا (ARFID)
اختلال مصرف غذا یا ARFID یک وضعیت است که با عدم علاقه به غذا و اجتناب از آن به دلیل ویژگیهای حسی شناخته میشود. این اختلال بیشتر در کودکان مضطرب و برخی از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مشاهده میشود. این وضعیت ممکن است نیاز به درمانهای ویژه و مکملهای تغذیهای داشته باشد.
سه نوع رایج کودکان بدغذا
- کودک کم خوراک: این کودکان معمولاً در مرزهای پایین منحنی رشد قرار دارند و فعالیت زیاد دارند. والدین باید به تشویق فعالیتهای روانحرکتی، اجتناب از تنقلات خارج از وعدههای غذایی و برگزاری وعدههای غذایی به سبک تفریحی و خانوادگی توجه کنند.
- کودک با سابقه آسیب: کودکان دچار آسیبهای تغذیهای یا مشکلاتی مانند لولهگذاری یا استفراغ شدید ممکن است دچار انزجار از غذا شوند که نیاز به مداخلات رفتاری دارد.
- کودک با حساسیت حسی بالا: این کودکان ممکن است از لمس برخی مواد یا خوردن برخی غذاها امتناع کنند. استفاده از روشهای تدریجی رفتاری، همراه با بازیهای حسی و غذاهای جذاب، میتواند کمککننده باشد.
مشکلات جسمی و تأثیر آن بر اشتها
بیماری رفلاکس معده به مری یا یبوست میتواند منجر به از دست دادن اشتها شود. تحقیقات نشان دادهاند که درمان این مشکلات میتواند به بهبود اشتهای کودکان کمخوراک کمک کند.
نتیجهگیری
در نهایت، بدغذایی کودکان معمولاً بخشی طبیعی از مراحل رشد آنهاست و در بسیاری از موارد نیازی به نگرانی نیست. اما در صورتی که این مشکل ادامه یابد یا با علائم دیگری همراه باشد، والدین باید مراقب باشند و با مشاورههای پزشکی مناسب برای تشخیص مشکلات احتمالی اقدام کنند. توجه به تغذیه متنوع، اجتناب از فشارهای زیاد در زمان غذا خوردن و نظارت بر رشد و وضعیت جسمی کودک میتواند به رفع نگرانیهای والدین و حمایت از سلامت کودک کمک کند.
با درک بهتر از مراحل طبیعی تغذیه و رشد کودک، میتوان به شکلی مؤثرتر و آرامتر مشکلات تغذیهای را مدیریت کرد. در صورتی که علائم جدیتری مشاهده شد، مراجعه به پزشک و ارزیابی دقیقتر میتواند از مشکلات بهداشتی جدی جلوگیری کند. به یاد داشته باشید که بسیاری از مشکلات تغذیهای کودک را میتوان با راهنماییهای صحیح و مراقبتهای درست بهبود بخشید، و والدین باید از روشهای مثبت و صبورانه برای حمایت از سلامت غذایی کودکان خود استفاده کنند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟
ارسال دیدگاه